Jak mierzyć, jak ocenić wilgotność drewna do kominka

Jakie drewno nadaje się do spalania w kominku

Drewno suche ma wyższą wartość energetyczną - daje więcej ciepła przy spalaniu. Natomiast im więcej w nim wilgoci, tym trudniej się pali i daje mniej ciepła.

Jak mierzyć wilgotność drewna do kominka

W tej sekcji poradnika "Kominek od A do Z" zajmiemy się oceną wilgotności drewna.
Nie dajcie się zwieść pomiarowi miernika wilgotności, który kupiliście za kilkadziesiąt złotych i przyłożycie jego igły gdzieś na powierzchni drewnianego klocka. Mierzy on wilgotność drewna najczęściej do głębokości 1cm, tylko niektóre do 2cm. Pomiar takim miernikiem dotyczy więc tylko wierzchnich warstw drewna i nawet jeśli miernik wskaże 15-20%, to w głębszych warstwach drewna z dużym prawdopodobieństwem będzie więcej.
Profesjonalne przyrządy z kolei mierzą co prawda do większej głębokości (5-6 cm), ale w wyniku pokazują średnią wartość wilgotności. Mimo, że miernik pokaże wartość 20%, to w zewnętrznych warstwach będzie mniej (np. 15%), a w głębszych może być nawet np. 28%.
Nas interesuje nie średnia wilgotność, ale maksymalna jej wartość w całym przekroju. Bo dopiero to pozwala właściwie ocenić przydatność drewna do palenia w kominku.
Przy pomiarze, w zewnętrznych warstwach drewno może mieć wilgotność 15%, ale im głębiej, to będzie ona rosnąć. W drewnie, w którym proces sezonowania nie został zakończony, wilgotność warstw wewnętrznych może mieć wartość 30% i więcej, a takie drewno nie nadaje się jeszcze do kominka. Przy jego spalaniu zewnętrzne warstwy będą się spalać dobrze, ale wewnętrzne będą się już "wędzić". Dlatego ważne jest aby ta wilgotność nie przekroczyła 20% w całym przekroju drewna, a nie tylko na brzegach.

Jak prawidłowo mierzyć suchość drewna kominkowego

Warto zastosować taki sposób pomiaru, który pozwoli z dużą pewnością określić, że drewno jest rzeczywiście suche, a nie tylko powierzchownie suche.
By poprawnie zmierzyć wilgotność drewna i określić jego przydatność do palenia w kominku, trzeba przestrzegać pewnych zasad:

• wybieramy ze sterty drewna nie popękany klocek drewna o większej grubości
• rozłupujemy go tuż przed pomiarem
• wbijamy igły miernika w środkowej części rozłupanego drewna, a więc tam, gdzie wilgotność jest największa i odczytujemy wskazanie miernika
• dla pewności taki pomiar wykonujemy dla 5 różnych klocków drewna i uśredniamy wynik pomiaru

Jeśli średni wynik z pięciu pomiarów mieści się pomiędzy 15-18%, to drewno nadaje się do palenia w kominku.
Drewno do palenia w kotle centralnego ogrzewania może mieć trochę więcej (do 25%), ale do kominka nie polecam takiego drewna. Drewno o takiej lub wyższej wilgotności, zanim włożymy do kominka, trzeba dalej sezonować i suszyć.

Ostrożnie z tymi pomiarami.

Dokładność pomiaru wilgotności drewna przy użyciu mierników

Do pomiarów wilgotności drewna przy użyciu wilgotnościomierzy trzeba podchodzić bardzo ostrożnie.
Badania dokładności pomiaru wilgotności drewna za pomocą różnych mierników produkowanych przez największych producentów wilgotnościomierzy w Unii Europejskiej, przeprowadzone w 2000 r. przez Instytut Technologii Drewna w ESPOO z siedzibą w Helsinkach, wykazały, że wskazywały one błędne pomiary w granicach od 1,5 do 5%. A trzeba podkreślić to, że badania te były przeprowadzone starannie, w ścisłym reżimie laboratoryjnym.
Jaką wartość ma więc pomiar wykonany naprędce przez sprzedawcę drewna opałowego, wilgotnościomierzem zakupionym za kilkadziesiąt złotych ?
Często możemy się też spotkać z zapewnieniami dystrybutorów takich przyrządów, którzy informują, że ich przyrząd zapewnia natychmiastowy i precyzyjny pomiar wilgotności drewna z dokładnością 0,1%. Jest to oczywiście nieprawda, bo tego nie zapewnia żaden wilgotnościomierz, a zapewnienie takie jest po prostu nieuczciwe.

Jak w domowych warunkach ocenić przydatność kupionego drewna do spalania w kominku

Sposób I

- oględziny zakupionego drewna
Zwróćmy też uwagę na jego korę - kora odpada trudniej z drewna nie dosuszonego. Drewno dobrze wysuszone będzie też zauważalnie bardziej popękane i ciemniejsze.
Drewno właściwie sezonowane będzie też lżejsze niż niedosuszone. Gdy weźmiemy do ręki dwa podobnej wielkości kawałki tego samego gatunku drewna - jeden stary z naszego składziku, a drugi niedawno zakupiony - to powinny one mieć podobną masę. Jeśli drewno zakupione jest cięższe, to oznacza, że nie jest ono jeszcze dobrze wysuszone - zawiera więcej wody.

Sposób II

- próba palenia zakupionego drewna
Można umieśćmy kawałek drewna w palącym się kominku - jeden kawałek na próbę. Kładziemy go na rozżarzone węgle tak, by widzieć przekrój poprzeczny polana i obserwujemy. Jeśli podczas spalania wydzielają się krople wody lub para wodna, to jego wilgotność jest zbyt wysoka. Można też czasem zaobserwować, że drewno syczy oraz gwiżdże przy spalaniu, co oznacza, że wydziela się para wodna. Takie drewno trzeba dosuszyć.

Sposób III

- dobry pomiar wilgotności drewna domowym sposobem
W domowych warunkach wilgotność drewna kominkowego lub każdego innego, określić można wykorzystując prostą wagę kuchenną (elektroniczną) i piekarnik kuchenny. Wybieramy 2-3 kawałki drewna, ważymy je określając ich masę (M_dr1) i następnie wkładamy do piekarnika, nagrzewając go do temperatury ok. 100°C. Drewno utrzymujemy w tej temperaturze przez ok. 3-4 godziny. Wyłączamy piekarnik. Następnego dnia powtarzamy całą operację. Trzeciego dnia wyciągamy kawałki drewna i ponownie ważymy - masa drewna (M_dr2).
Różnica w wadze drewna przed suszeniem i po suszeniu, (M_wo = M_dr1-M_dr2 ) będzie odpowiadała masie wody, jaka z niego odparowała (M_wo). Jeśli teraz podzielimy masę odparowanej wody przez masę drewna przed suszeniem i pomnożymy przez 100, to otrzymamy wilgotność drewna (W_dr) przed badaniem w procentach.
W_dr = M_wo/M_dr1 *100 = ... [%]
Taki pomiar wymaga trochę cierpliwości, ale może nas ustrzec przed paleniem drewnem niedostatecznie wysuszonym, bo z palenia takim niedosuszonym drewnem będą tylko kłopoty - to pewne. A wilgotność określona tym sposobem, daje bardziej miarodajny wynik, niż popularne mierniki.